BAKTERIE
Nazwa tej grupy organizmów pochodzi od greckiego słowa bakterion, oznaczającego laseczkę. Mikroskopijne (od 0,2 do 80 mikrometrów, przeciętnie
1 mikrometr; jeden mikrometr to jedna milionowa metra) jednokomórkowe organizmy, nie posiadające jądra komórkowego (stąd nazwa bezjądrowe – Procaryota). Ich informacja genetyczna nie jest zamknięta w otoczce jądrowej, jako nośnik informacji genetycznej wykorzystane jest „nagie” DNA
(bez histonów) umieszczone swobodnie w cytoplazmie. Bakterie były pierwszymi organizmami, które pojawiły się na Ziemi w przybliżeniu 3,5 miliarda lat temu. Do czasu pojawienia się komórek eukariotycznych (posiadających jądro komórkowe) około 1,7 – 1,5 miliarda lat temu, czyli przez dwa miliardy lat, bakterie rozwijały się nie mając konkurencji. Zmieniły pierwotnie beztlenową atmosferę Ziemi, umożliwiając rozwój organizmów wykorzystujących tlen.
Trzy i pół miliarda lat ewolucji zaowocowało niesłychaną różnorodnością bakterii pod względem przeprowadzanych reakcji metabolicznych,
a w szczególności sposobów odżywiania i otrzymywania energii. Pozwoliło im to na opanowanie praktycznie wszystkich środowisk na Ziemi, nawet tych, które są niedostępne dla innych żywych istot.
Bakterie są organizmami kosmopolitycznymi, występują w następujących środowiskach:
- Gleba. W jednym gramie suchej masy gleby w warstwie powierzchniowej przeciętnie występuje kilka tysięcy komórek bakterii (!). Ogromne ilości bakterii zawiera ryzosfera – warstwa gleby otaczająca korzenie roślin.
- Woda. W jednym mililitrze wody występuje przeciętnie około miliona bakterii. Szczególnie dużo bakterii występuje w mułach na dnie zbiorników wodnych. Bakterie występują także w wodach o bardzo wysokim stopniu zasolenia, w gorących źródłach, gdzie temperatura osiąga prawie 1000 C,
na dnie oceanicznym. - Organizmy żywe, powierzchnia ich ciała lub wnętrze, są doskonałym, zasobnym w pokarm środowiskiem dla bakterii. Bakterie mogą być komensalami, symbiontami lub pasożytami innych organizmów. Komensale nie wyrządzają szkód, symbionty idą o krok dalej – w zamian
za schronienie i pokarm dostarczają różne związki chemiczne, często bardzo potrzebne gospodarzowi (np. bakterie jelitowe żyjące w przewodzie pokarmowym człowieka produkują witaminy z grupy B i K), pasożyty korzystają z ciał swoich gospodarzy nie dając nic w zamian. - Powietrze. Bakterie oraz ich przetrwalniki można znaleźć w powietrzu, które z oczywistych względów nie jest środowiskiem, w którym mogłyby
być aktywne. Możliwość przemieszczenia się bakterii z powietrzem musi być brana pod uwagę w profilaktyce zakażeń.
